Laat ons eens beginnen met een definitie: een hype is een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatig media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is.
Gebaseerd op de 'buzz' die momenteel in het bordspellandschap de ronde doet kunnen we wellicht stellen dat Ark Nova niet ontsnapt aan die definitie. De vraag is echter of die media-aandacht terecht is of juist het spel oneer aandoet? Ark Nova is er op één of andere manier in geslaagd om mensen te grijpen en ondanks de forse regels kan men dit toch bezwaarlijk een familispel noemen. Toegegeven, diertjes in een zoo, dat werkt wel en de verwijzing naar een bepaalde klassieker over een rode planeet zal ook wel een handje geholpen hebben. Voeg er nog een grote doos vol met polyomino tegels, een opvallend grote stapel kaarten, een actie-selectie mechanisme en een uniek, kuh (cfr. Rajas of the Ganges), scoresysteem aan toe en je hebt het perfecte recept voor een nieuwe hype. Toch?
Ark Nova is een economisch spel waarbij je als speler een dierentuin bouwt. Je kiest, uit de vele unieke spelersborden of het gewone basisbordje. Het spelersbord stelt een plattegrond voor van een wel heel erg kale dierentuin. Je moet natuurlijk zelf nog je eigen dierentuin gaan bouwen met reservaten, kiosks en paviljoenen. Dit doe je aan de hand van het spelen van dierentuinkaarten, sponsorkaarten en natuurbeschermingsprojecten. Je begint met 8 van deze kaarten waarvan je er 4 kiest, je krijgt ook nog 25 startmunten en 1 werknemer ter beschikking. De overige 3 werknemers kan je tijdens het spel vrijspelen. Op het solobordje leg je 7 blokjes van een andere kleur, dit solobordje fungeert als een timer dat er ook voor zorgt dat er regelmatig een pauze wordt ingelast. Tijdens deze ‘break’ komen er nieuwe inkomsten binnen, krijg je je werknemers terug, gaan je handkaarten terug naar 3 (of 5), wordt het bord met keuzekaarten vernieuwd, ...
In het solospel kan je de moeilijkheidsgraad kiezen aan de hand van het plaatsen van je scoresteen op het populariteitsspoor. De makkelijke variant begint op 20 punten, bij de moeilijkere varianten wordt deze scoresteen naar bv. 10 of minder geschoven. Je krijgt hierdoor tijdens een ‘break’ minder inkomsten toebedient en doordat je verder op het spoor staat wordt het ook moeilijker om het objectief te halen. De reden is dat dit een soort race is waarbij je binnen de 27 beurten moet slagen in het behalen van een totaalscore van 0 of meer. Dat klinkt raar als je begint met 20 (of 10, ...) punten, je eindscore wordt echter bepaald door 2 scoresporen, een conservatiespoor én het populariteitsspoor, wanneer het verschil tussen de twee negatief is verlies je het spel, bij 0 of hoger win je. Er is dus wel degelijk een winst-verlies conditie, al is dat wel mooi weggemoffeld, want in principe wil je uiteraard een zo hoog mogelijke scoren behalen.
" Het hart van Ark Nova ligt in het goed plannen en timen van de selectie van je actiekaarten"
Elke speler heeft 5 actiekaarten en de kracht van een actie wordt bepaald door het slot waar de kaart inligt. Drie tot vier van deze actiekaarten kunnen doorheen het spel een upgrade krijgen met nog straffere acties. De 5 mogelijke acties zijn:
- Kaarten nemen: hiermee kan je nieuwe dierentuinkaarten nemen (dieren, sponsors, natuurbeschermingsprojecten)
- Bouwen: hiermee bouw je dierenverblijven, kiosken, paviljoens in je dierentuin
- Dieren onderbrengen: hiermee huisvest je dieren in je verblijven
- Samenwerken: hiermee kan je verschillende taken uitvoeren door werknemers van je vereniging (samenwerking met andere dierentuinen, universiteiten, ...)
- Sponsors: hiermee speel je een (blauwe) sponsorkaart of zamel je geld in
Laat het ons vooral hierbij houden wat gameplay betreft, een complexer spel als deze valt namelijk niet uit te leggen in een paar regels van een review. Daarvoor doe je best beroep op het rulebook, maar als ik er al in geslaagd ben een algemeen overzicht mee te geven ben ik een tevreden man.
Ark Nova heeft dus wel een duidelijk thema, alles in het spel verwijst dan ook naar het uitbouwen van je zoo met de dierenkaarten, paviljoenen, sponsors, ... Eigenlijk valt hier geen enkele opmerking te leveren, het thema is zeer duidelijk aanwezig en is nog eens goed geïmplementeerd ook.
Het uitzicht echter, daar ben ik niet zo’n fan van. Het spelersbord, de componenten, ik heb het niet zo voor kaarten met foto’s, ik vind die niet indrukwekkend, wel informatief en heel consistent. Meer zelfs, het hoogtepunt is de duidelijke iconografie op de kaarten, de spelersborden en het scorespoor, echt goed doordacht en dat helpt bij het leren van het spel.
Het spel werd behoorlijk goed geproduceerd, maar ook niet meer dan dat. Hier geen deluxe componenten: geen metalen munten, enkel karton, standaard blokjes en dunnen spelersborden. Bijkomend zijn de kaarten niet linnen finished, gelukkig moet je de dierenkaarten niet teveel schudden. De actiekaarten heb ik daarentegen wel gesleeved, omdat je die toch veel in handen neemt en verschuift. Wel zijn er twee plastieken bakjes geleverd voor de componenten, waar ik trouwens met enige pnp (print and play) skills een nieuwe indeling voor maakte om er alles in te krijgen. En dan die doos... veel te groot, te veel lucht! Toch ook iets dat ik voortaan zal meegeven in mijn reviews.
Er zit een goed rulebook bij en zelfs een boekje met verklaring van bepaalde kaarten en verduidelijking van gebruikte woorden. Hoewel er na een eerste playthrough nog een paar onduidelijkheden waren, zijn die wel grotendeels opgelost na meermaals spelen. In de Nederlandse versie van het rulebook staan een aantal vertaalfouten, White Goblin Games plaatste reeds de errata op hun website. De fouten vormen echter niet voor grote ‘problemen’, wie eerder al een playthrough zag weet onmiddellijk waar de foutjes zitten. Er stond bv dat ‘een kracht nooit hoger kan worden dan 5’, dit klopt uiteraard niet, er zijn zelfs kaarten met een kracht van 6. Verder vond ik geen onregelmatigheden op de kaarten zelf.
Wat ik niet verwacht had, zeker nadat iedereen het over de lange speelduur had, was dat Ark Nova solo kan gespeeld worden onder 1u30 en ik vermoed zelf rond het uur eenmaal je het spel door en door kent. Ook de setup, ik heb getimed, doe je onder de 5 minuten, wat opmerkelijk is voor een spel met dit aantal componenten en zijn complexiteit. Een goeie indeling van de trays helpt wel.
Zoals bij de meeste van dit soort kaartspellen, komt er ook geluk bij kijken en met een deck van 212 dierenkaarten weet je wat je te wachten staat. De verhouding dierenkaarten t.o.v. wat je werkelijk ziet passeren is niet altijd recht evenredig. Als je bv een kaart speelt waar je reptielen voor nodig hebt, maar je ziet in verschillende rondes geen enkel reptiel passeren laat je uiteraard punten liggen. Wees hiervan bewust. De focus moet dus gaan naar een combinatie proberen maken met wat je wel ziet liggen of in handen hebt. Maar met een hand van 3 (na een break) moet je wel constant tactisch denken. Geluk met de kaarten blijft zeker een punt. En toch, Ark Nova voelt ondanks dat toch echt gebalanceerd aan, alle kaarten zullen op lange termijn voordeel opleveren, sommige meer dan andere, het is dus zaak van een analyse te maken van wat het meeste kan opleveren en ook in te schatten wanneer en hoe snel je iets ‘afhandelt’. Tactisch gezien kan je met bepaalde (conservatie)kaarten beter wachten om ze te spelen, om zo heel wat conservatiepunten binnen te halen op het juiste moment, maar wacht je te lang, dan haal je het misschien niet meer en verlies je die punten. Ook timing speelt een belangrijke rol.
Het scoremechanisme is enigszins uniek in die zin dat je score het verschil is tussen de twee hoofdsporen: conservatie (groene velden - verdiend door bepaalde condities in je dierentuin te hebben en dieren in het wild los te laten) en populariteit (veld met bruine kaartjes - verdiend door dieren en andere attracties aan je dierentuin toe te voegen). Er is ook nog ‘reputatie’ (een soort expertise) waarmee je bepaalde kaarten kan vrijspelen en je score op de andere twee sporen kan verhogen.
De variatie aan kaarten en de combinatie van dieren-, sponsor- en projectkaarten zorgt voor een enorme herspeelbaarheid. Doe daar nog eens de unieke spelersborden bij en geen enkel spel zal hetzelfde zijn. Genoeg objectieven, genoeg strategieën om verder te kunnen tot er ongetwijfeld een pakje met daarop ‘uitbreiding’ voor je deur ligt.
Is Ark Nova nu de hype waard en is het in staat een solo klassieker te worden?
Ik vrees dat we dit pas binnen enkele jaren zullen weten. Wat ik wel weet is dat Ark Nova niets nieuws brengt, het is een samenraapsel van verschillende spelmechanismen. Dit is echter, in dit geval, geen negatief punt, de manier waarop het is geïntegreerd is gewoon erg solide. Het gebruikt elementen van klassiekers als Terraforming Mars en Rajas of the Ganges (om die referenties dan maar uit de kast te halen) maar je mag niet vergeten dat Rajas geen solomodus kent en dat Terraforming Mars solo... wel, gevolg: Ares Expedition. En als ik met die laatste moet vergelijken, Ark Nova heeft dan toch meer diepgang en mogelijkheden, ook te weten dat ze ongeveer dezelfde speelduur hebben. Ark Nova is een zeer goede toevoeging in dit genre en het zal de komende jaren ongetwijfeld nog aan populariteit winnen, zeker binnen de solo gemeenschap. Simpelweg omdat het een goed ontworpen spel is, voor een beginnend ontwerper is dit zelfs uitstekend werk! Maar ook omdat het een korte setup heeft, geen moeilijke automa maar eerder een soort timer heeft, een grote herspeelbaarheid heeft, een tactisch pareltje is en thematisch veel mensen aanspreekt. De Duitse designer, Mathias Wigge, is er met zijn debuut toch maar mooi in geslaagd om een complex, maar wel gestroomlijnd spel te creëren dat zo velen aangrijpt. Ik kan eigenlijk niets opnoemen waarom je Ark Nova niet aan je solo collectie zou toevoegen. Het heeft zijn plaats eigenlijk onmiddellijk verdiend, het zal ons waarschijnlijk nog vele jaren plezier bezorgen en wie weet zal het ... ooit nog bestempeld worden als een ware solo klassieker.
Review door Gert Scheerlinck © De Solo Spelers ©
REFERENTIEPUNTEN:
Theme : 4 / 5
Art / Componenten 7 / 10
Spelregels 4 / 5
Setup / Speeltijd 5 / 5
Geluk vs Strategie 3 / 5
Win / Verlies conditie 4 / 5
Herspeelbaarheid 4 / 5
Spelplezier 9 / 10
ALGEMENE SCORE: 8 / 10