Eerst en vooral: ik heb nog nooit Twilight Imperium gespeeld. Dus die vergelijking kan ik niet maken. Er zullen alleszins herkenbare elementen aanwezig zijn, maar of Twilight Inscription dé roll & write-versie van Twilight Imperium is durf ik te betwijfelen. Als je ziet hoe uitgebreid Twilight Imperium is en hoe lang het duurt om een spel te spelen, dan denk ik dat het ophoudt bij enkele herkenbare zaken en vooral het gelijklopende universum.
Twilight Inscription heeft al danig de gemoederen beroerd. Naast de vergelijking met Twilight Imperium, wordt deze roll & write natuurlijk voortdurend vergeleken met de andere klepper in het genre: Hadrian’s Wall. Gaat deze vergelijking op? Ik blijf er mijn twijfels bij hebben. Het zijn eigenlijk beiden volledig andere spellen.
Twilight Inscription werd eind vorig jaar (2022) uitgebracht door Fantasy Flight Games en is solo te spelen of tot een groep van acht spelers. Er wordt aangegeven dat een spelletje tussen de 90 en 120 minuten duurt. Zoals hierboven al omschreven speelt het spel zich af in hetzelfde universum als Twilight Imperium. Je opgave: zoveel mogelijk punten scoren en jezelf kronen tot heerser van het heelal. Je krijgt, om te beginnen, 4 verschillende spelbladen, elk met hun eigen functie en acties. Bij iedere ronde moet je kiezen op welk spelblad je deze ronde wilt spelen. Daar voer je je actie uit aan de hand van een kaart die vooraf gedraaid werd en een worp met de dobbelstenen. Op de gedraaide kaart en op de dobbelstenen staan symbolen die aangeven welke actie je kunt maken, afhankelijk van welk spelblad je kiest. Je kunt kiezen uit: Navigation, Expansion, Warfare en Industry.
Klaar voor een brok uitleg?
Zoals de naam doet vermoeden, ga je op het Navigation-spelblad je weg door het heelal uitbreiden. Je kunt hier punten sprokkelen, planeten veroveren maar vooral op zoek gaan naar het Mecatol Rex. Wie als eerste Mecatol Rex verovert, krijgt naast een aantal overwinningspunten nog andere voordelen. Per veroverde planeet op Navigation, kun je op het Expansion-spelblad andere beloningen vrijspelen door de getrokken of gedobbelde symbolen te schrappen. Er zijn verschillende beloningen beschikbaar. Zo kun je kiezen voor overwinningspunten, goederen voor op het Industry-spelblad, … op die manier wordt er interactie gemaakt over de verschillende spelbladen heen.
Je moet planeten veroveren, dus daar hoort natuurlijk ook wat warfare (oorlog) bij. Ook hier kun je door de getrokken of gedobbelde symbolen kiezen welke vorm van leger je opbouwt. Het ‘slagveld’ wordt opgedeeld in 2 helften. Het is de bedoeling om op beide helften zoveel mogelijk punten te verbinden, aangezien de automa ook een bepaald aantal scoort waarmee hij vecht. Afhankelijk daarvan krijg je ofwel een mooie beloning, of krijg je een aantal minpunten aan je broek. Op het laatste spelblad, dat van Industry, probeer je zoveel mogelijk goederen te verzamelen, goederen die kunnen gebruikt worden om zowel overwinningspunten te scoren als je productie te verhogen. De productie zorgt ervoor dat je acties kunt kiezen op ieder spelblad, los van de getrokken of gedobbelde symbolen.
Dat is dus een korte omschrijving van de verschillende spelbladen. Hoe gaat het spel te werk? Eigenlijk niet zo heel moeilijk. Je draait iedere ronde een kaart waarop ofwel symbolen staan die verwijzen naar acties, ofwel wordt een oorlog aangekondigd op het Warfare-spelblad. Of er wordt gestemd tijdens een council. Alles zit goed in mekaar, behalve die councils. Daar loopt iets mank dat voor een solo-spel toch anders kon worden aangepakt. Je moet dus vooraf bepalen hoeveel stemmen je inzet (stemmen kunnen beloningen zijn doorheen het spel), deze worden dan vergeleken met het aantal van de automa. Tot zover nog duidelijk. Maar dan… je moet de ‘agenda’ bekijken, dat zijn telkens vier kaarten, twee met een sterretje en twee zonder. Je trekt kaarten tot je er van elk ééntje hebt, om dan, afhankelijk of je meer of minder stemmen hebt dan de automa, een beloning te krijgen van de kaart mét het sterretje of een sanctie van de kaart zonder ster. Ben je nu nog mee? De werking met die agenda-kaarten vind ik persoonlijk echt overbodig, vaak ook onduidelijk en onnodig ingewikkeld. Veel eenvoudiger ware geweest om een aangepaste solo kaart te trekken en na te kijken of het een beloning of een sanctie is. Beetje vreemde keuze die waarschijnlijk te maken heeft met trouw blijven aan Twilight Imperium …
Per ronde waar je symbolen (en dus acties) trekt, mag je ook nog dobbelen. Alleen met de drie zwarte dobbelstenen. De gekleurde dobbelstenen moet je doorheen het spel zien vrij te spelen. In die rondes mag de automa ook telkens gooien. Die gooit alleen maar de gekleurde dobbelstenen. Afhankelijk van de uitkomst, doorkruis je telkens een ‘actie’ van de automa op diens Mecatol Rex-blad. Op die manier kan de automa verhinderen dat je extra punten zal scoren via objectives.
Twilight Inscription telt nog heel wat extra mogelijkheden: zoals objectives, 24 facties, alle verschillende beloningen én je krijg maar liefst 8 versies van de spelbladen. Op de voorkant staat er steeds een andere versie (versie A), op de achterkant staat steeds hetzelfde spelblad. Dit zorgt voor ontelbare combinaties, je speelt als het ware telkens een ander spel. En mocht je toch alle combinaties gemaakt hebben (chapeau!) dan kun je het nog eens proberen met de 24 verschillende facties, elk met hun eigen voordeel.
Die verfoeide stiftjes
De spelbladen zijn ook gemaakt uit stevig, glanzend ‘karton’ waar je met dry erase-stiften op kunt schrijven. En die stiftjes, daar zit volgens velen een struikelblok: “ze werken niet goed” of “de wissertjes op de dopjes zijn onmiddellijk zo vuil dat ze nog moeilijk bruikbaar zijn”. In het regelboek staat op pagina 3 dat je de stiften optimaal gebruikt om kleine foutjes te wissen en dat je best keukenpapier of iets in die aard gebruikt wanneer je klaar bent met spelen. Die wissertjes komen dus met een handleiding en bij juist gebruik valt dat allemaal best mee.
+ Kwaliteit van spelmateriaalJe moet planeten veroveren, dus daar hoort natuurlijk ook wat warfare (oorlog) bij. Ook hier kun je door de getrokken of gedobbelde symbolen kiezen welke vorm van leger je opbouwt. Het ‘slagveld’ wordt opgedeeld in 2 helften. Het is de bedoeling om op beide helften zoveel mogelijk punten te verbinden, aangezien de automa ook een bepaald aantal scoort waarmee hij vecht. Afhankelijk daarvan krijg je ofwel een mooie beloning, of krijg je een aantal minpunten aan je broek. Op het laatste spelblad, dat van Industry, probeer je zoveel mogelijk goederen te verzamelen, goederen die kunnen gebruikt worden om zowel overwinningspunten te scoren als je productie te verhogen. De productie zorgt ervoor dat je acties kunt kiezen op ieder spelblad, los van de getrokken of gedobbelde symbolen.
"En daar loopt het fout, althans bij een solo-spel"
Dat is dus een korte omschrijving van de verschillende spelbladen. Hoe gaat het spel te werk? Eigenlijk niet zo heel moeilijk. Je draait iedere ronde een kaart waarop ofwel symbolen staan die verwijzen naar acties, ofwel wordt een oorlog aangekondigd op het Warfare-spelblad. Of er wordt gestemd tijdens een council. Alles zit goed in mekaar, behalve die councils. Daar loopt iets mank dat voor een solo-spel toch anders kon worden aangepakt. Je moet dus vooraf bepalen hoeveel stemmen je inzet (stemmen kunnen beloningen zijn doorheen het spel), deze worden dan vergeleken met het aantal van de automa. Tot zover nog duidelijk. Maar dan… je moet de ‘agenda’ bekijken, dat zijn telkens vier kaarten, twee met een sterretje en twee zonder. Je trekt kaarten tot je er van elk ééntje hebt, om dan, afhankelijk of je meer of minder stemmen hebt dan de automa, een beloning te krijgen van de kaart mét het sterretje of een sanctie van de kaart zonder ster. Ben je nu nog mee? De werking met die agenda-kaarten vind ik persoonlijk echt overbodig, vaak ook onduidelijk en onnodig ingewikkeld. Veel eenvoudiger ware geweest om een aangepaste solo kaart te trekken en na te kijken of het een beloning of een sanctie is. Beetje vreemde keuze die waarschijnlijk te maken heeft met trouw blijven aan Twilight Imperium …
Per ronde waar je symbolen (en dus acties) trekt, mag je ook nog dobbelen. Alleen met de drie zwarte dobbelstenen. De gekleurde dobbelstenen moet je doorheen het spel zien vrij te spelen. In die rondes mag de automa ook telkens gooien. Die gooit alleen maar de gekleurde dobbelstenen. Afhankelijk van de uitkomst, doorkruis je telkens een ‘actie’ van de automa op diens Mecatol Rex-blad. Op die manier kan de automa verhinderen dat je extra punten zal scoren via objectives.
Twilight Inscription telt nog heel wat extra mogelijkheden: zoals objectives, 24 facties, alle verschillende beloningen én je krijg maar liefst 8 versies van de spelbladen. Op de voorkant staat er steeds een andere versie (versie A), op de achterkant staat steeds hetzelfde spelblad. Dit zorgt voor ontelbare combinaties, je speelt als het ware telkens een ander spel. En mocht je toch alle combinaties gemaakt hebben (chapeau!) dan kun je het nog eens proberen met de 24 verschillende facties, elk met hun eigen voordeel.
Die verfoeide stiftjes
De spelbladen zijn ook gemaakt uit stevig, glanzend ‘karton’ waar je met dry erase-stiften op kunt schrijven. En die stiftjes, daar zit volgens velen een struikelblok: “ze werken niet goed” of “de wissertjes op de dopjes zijn onmiddellijk zo vuil dat ze nog moeilijk bruikbaar zijn”. In het regelboek staat op pagina 3 dat je de stiften optimaal gebruikt om kleine foutjes te wissen en dat je best keukenpapier of iets in die aard gebruikt wanneer je klaar bent met spelen. Die wissertjes komen dus met een handleiding en bij juist gebruik valt dat allemaal best mee.
Al het spelmateriaal is sowieso van hoogstaande kwaliteit: stevige kaarten, grote ‘kloeke’ dobbelstenen, … De mooie gekleurde dobbelstenen worden echter vooral gebruikt voor de automa. Wij, als speler, moeten ze zien vrij te spelen.
Keuzestress, de vele opties tot overwinningspunten
Naast al het spelmateriaal krijg je ook een dun boekje bedoeld om je op sleeptouw te nemen bij je eerste spelletje. Ieder spelblad komt aan bod met een beknopte uitleg van de mogelijke acties. Het is niet evident om het spel kort samen te vatten, laat staan eenvoudig te omschrijven. Twilight Inscription speelt op zich heel vlot en het spelmechanisme zit makkelijk in elkaar. Bij mijn pogingen zaten er enkele maanden tussen, maar na die pauze kon ik alsnog vrij vlug oppikken waar ik was gebleven. Momenteel verlies ik gemiddeld zo'n één spel op vijf en haal ik telkens ongeveer dezelfde scores. Er is dus zeker groeipotentieel of ik speel het spel dan toch ergens fout, al heb ik geen idee waar! Hoewel je kaarten moet trekken en daarbij ook nog eens moet dobbelen heeft ‘geluk’ toch maar een klein aandeel. Door de vele mogelijke opties zijn er ook veel wegen naar mogelijke overwinningspunten.
"Twilight Inscription is een tafelvullend spel: volmondig ja... en nee"
Mensen vragen dikwijls of Twilight Inscription nu echt zoveel plaats inneemt, dat is een volmondige ja... en nee. Want de vier spelbladen zien er groot uit maar hun formaat ligt ergens tussen een A5 en een A4. Je legt natuurlijk wel vier van zo’n bladen op je tafel. Waarom dan toch een volmondige ja? Wel, naast je spelbladen leg je ook het Mecatol Rex bord en verschillende kaarten uit, waardoor het toch een behoorlijk stuk tafel vult. Om nog maar te zwijgen van welke tafel er nodig is wil je deze met acht personen spellen!
Tot daar de puntjes van kritiek, want zowel het klaarleggen als het opruimen neemt weinig tijd in beslag. Al bij al speel je Twilight Inscription in een goed uur tot maximaal anderhalf uur, wat als een filler klinkt ten opzichte van Twilight Imperium.
Pro:
"Twilight Inscription is een tafelvullend spel: volmondig ja... en nee"
Mensen vragen dikwijls of Twilight Inscription nu echt zoveel plaats inneemt, dat is een volmondige ja... en nee. Want de vier spelbladen zien er groot uit maar hun formaat ligt ergens tussen een A5 en een A4. Je legt natuurlijk wel vier van zo’n bladen op je tafel. Waarom dan toch een volmondige ja? Wel, naast je spelbladen leg je ook het Mecatol Rex bord en verschillende kaarten uit, waardoor het toch een behoorlijk stuk tafel vult. Om nog maar te zwijgen van welke tafel er nodig is wil je deze met acht personen spellen!
Tot daar de puntjes van kritiek, want zowel het klaarleggen als het opruimen neemt weinig tijd in beslag. Al bij al speel je Twilight Inscription in een goed uur tot maximaal anderhalf uur, wat als een filler klinkt ten opzichte van Twilight Imperium.
Conclusie
Zoals je waarschijnlijk wel kunt afleiden uit de review ben ik best wel fan van het spel. Enorm veel herspeelbaarheid, heel mooie materialen, verschillende strategieën, … Jammer van het ‘council’-concept. Daar zit volgens mij toch een gemiste kans. Met kleine aanpassingen, desnoods enkele aparte solo-kaartjes kon het heel mooi opgelost worden. Misschien een kans voor een toekomstige uitbreiding.
Zoals je waarschijnlijk wel kunt afleiden uit de review ben ik best wel fan van het spel. Enorm veel herspeelbaarheid, heel mooie materialen, verschillende strategieën, … Jammer van het ‘council’-concept. Daar zit volgens mij toch een gemiste kans. Met kleine aanpassingen, desnoods enkele aparte solo-kaartjes kon het heel mooi opgelost worden. Misschien een kans voor een toekomstige uitbreiding.
Review door Tim Leroy © Voor de Solo Speler ©
Pro:
+ Herspeelbaarheid
+ Variatie aan mogelijke acties
Con:
- Ongetwijfeld het 'council'-gedeelte
- Beat-your-own score
Referentiepunten:
- Ongetwijfeld het 'council'-gedeelte
- Beat-your-own score
Referentiepunten:
Thema: 4/5
Art & componenten: 9/10
Spelregels: 4/5
Set-up en speeltijd: 4/5
Geluk VS strategie: 4/5
Win-verliesconditie: 3/5
Herspeelbaarheid: 5/5
Fun-factor: 8/10
ALGEMENE SCORE: 8,2/10
Art & componenten: 9/10
Spelregels: 4/5
Set-up en speeltijd: 4/5
Geluk VS strategie: 4/5
Win-verliesconditie: 3/5
Herspeelbaarheid: 5/5
Fun-factor: 8/10
ALGEMENE SCORE: 8,2/10