Bitoku






In een ver vervlogen tijd, die de mensheid al is vergeten, waakte de Great Spirit over het oude woud. Deze Great Spirit zorgde voor rust, harmonie en een vredig leven in het woud. Het woud strekt zich uit van de aardbevingsvlaktes tot aan de voet van de Akaishi-bergen. Deze bergen zijn de oorsprong van de heilige rivier de Kurirakugan die voor het leven in het woud zorgt. Van het woud wordt gezegd dat deze op sommige delen zo dik bebost is dat de verloren geesten die er rondwaren eindelijk rust kunnen vinden en kunnen overgaan naar het hiernamaals. Het is een unieke en magische plek. Helaas is de tijd van de Great Spirit gekomen om te gaan. Zijn plaats zal overgenomen worden door de meest waardige Bitoku om de rust en vrede in het woud te continueren. Heb jij het in je om de plaats van the Great Spirit over te nemen?



The Great Spirit
In het spel Bitoku speel je in totaal vier jaren die zijn verdeeld over vier seizoenen. Ieder jaar begint in het voorjaar, met het oproepen van Yokai-kaarten en het innen van inkomsten uit je geplaatste droomkristallen. De zomer is het seizoen waarin alles gebeurt en waarin je al je acties uitvoert. In de herfst wordt de nieuwe speelvolgorde voor het volgende jaar bepaald aan de hand van de plaats van je Guardian in the Home of the Great Spirit. De winter is de opschoonfase, de Guardians komen naar huis, de Yokai-kaarten worden afgelegd, net als de beschikbare componenten op het spelbord en deze worden daarna ook weer aangevuld. De Great Spirit doet een stap naar het volgende jaar en zo dichter naar het einde van het spel toe. Bereikt de Great Spirit het laatste veld, dan volgt er een eindtelling.


The Elements of the Forest
Iedere speler heeft een eigen spelersbord met hun eigen, unieke figuren: Kodama-tokens, pilgrims, dobbelstenen (Guardians) en je eigen dek met Yokai-kaarten in jouw kleur. Het speelbord bestaat uit diverse delen waaronder: Paths of Wisdom, Forest, Hills, River, home of the Great Spirit, Treasures of the Lake, Inhabited areas, Rock Garden, Crystal Caves en Twisted trail of the Mitamas. Het bord ziet er zeer kleurrijk uit en is goed vormgegeven. Het kan echter bij de eerste keren spelen druk overkomen, net als alle benamingen van alle componenten en legendes in het spel. Dat zorgt ervoor dat de eerste keer spelen wat uitdagender kan zijn. Na echter één seizoen gespeeld te hebben, valt alles wel op zijn plaats en is het goed te doen. Het spel zit erg goed in elkaar en alle acties die je uit kunt voeren zijn logisch opgebouwd.
 


Vreemde wezens met nog vreemdere namen
Tijdens het spelen van een beurt speel je of een Yokai-kaart, of je plaatst een Guardian in het woud, of je laat een Guardian de rivier oversteken. Een Yokai-kaart speel je vanuit je hand op je spelersbord om de bijbehorende dobbelsteen (Guardian) vrij te spelen. Deze vrijgespeelde Guardian kan je in je volgende beurt in één van de vijf delen van het woud plaatsen en de bijbehorende actie(s) uit voeren. Acties kunnen bestaan uit: grondstoffen pakken, wandelen, bouwen, kristal kopen, Mitama spirit kopen of een Dragonfly kopen. De waarde van de dobbelsteen bepaalt hoeveel je mag doen en of er eventueel een korting in zit. Genoeg keuze dus tijdens je beurten en veel dingen om rekening mee te houden om de acties zo efficiënt mogelijk uit te voeren.
 
Het oversteken van de heilige “Kurirakugan river” is de laatste actie die je kunt uitvoeren met je Guardian.  Het oversteken van de rivier is alleen weggelegd voor de nederigste Guardians.  De waarde van de dobbelsteen dient tijdens het oversteken met één te worden verlaagd... tenzij de dobbelsteen een waarde zes had, dan wordt het een drie. Eenmaal aangekomen aan de andere kant van de river kan één van de gunsten van het woud worden opgehaald. Deze kunnen bestaan uit een daar aanwezige Yokai- of Bitokukaart pakken of uit twee acties uitvoeren die afgebeeld staan.



Op een houtje bijten of de fles sake leegdrinken?
In het spel zijn vier soorten grondstoffen te verkrijgen, te weten: hout, steen, jade en Sake. Met hout en/of steen kun je gebouwen bouwen die je extra bonussen en einde-spel-punten kunnen opleveren. Jade en Sake worden gebruikt om Dragonflies of Mitoma Spirits op te roepen. Het is dus belangrijk om je grondstoffen goed in de gaten te houden. Het verkrijgen van grondstoffen kan in het voorjaar vanuit je droomkristallen of in de zomer in het woud bij de Glade of Jade. Er is overigens in het spel geen limiet aan de hoeveelheid grondstoffen die je in bezit mag hebben.



Pilgrims gaan op zoek naar wijsheid en kennis
Je begint het spel met drie wakkere pilgrims op je speelbord. Tijdens het spel kan je meer pilgrims laten ontwaken die onder meer gebruikt kunnen worden om te wandelen op het “Path of Wisdom”. Op dit pad kan je extra acties en bonussen vrijspelen door naar een Ilumination plek of een Tori Gate te gaan. De pilgrim voltooit dan zijn reis en je hebt recht op de bijbehorende bonus. De ontwaakte pilgrims kunnen ook gebruikt worden om naast een Iwakura Rock te gaan liggen en zo een einde-spel-bonus te activeren.

 

Vision cards zijn een belangrijke bron van punten
In het spel kun je tijdens speelbeurten punten scoren, bijvoorbeeld door een Mitoma spirit aan te schaffen of het hierboven genoemde Path of Wisdom. Aan het einde van het vierde jaar volgt een eindtelling. Hier scoor je onder meer punten voor de startspeler, zijn aantal geplaatste gebouwen, Iwakura rocks, verschillende type Bitoku-kaarten in je pad en de plaats van je Kodama in de bijbehorende Treasure of the lake. Iedere speler begint met één zogeheten Vision card die je bepaalde doelen stelt waar je punten mee kunt scoren. Tijdens het spel zijn er meer van dit soort kaarten met speciale acties te verkrijgen. Let er hierbij wel op dat wanneer dit doel niet gehaald wordt je hier minpunten voor krijgt. Tijdens de eindtelling kan het nog hard gaan met punten en hier dien je tijdens het spel goed rekening mee te houden.



Rise of the Tengu
Tengu is de naam van je virtuele tegenstander in een solospel. Deze is ontworpen door David Turczi. Deze Tengu werkt als een zelfstandige automa die in het basisspel is inbegrepen. De Tengu heeft een eigen speelbord (achterkant van regulier spelersbord) die net iets anders vormgegeven is. De Tengu gebruikt grondstoffen op een andere manier en bezoeken van het woud doet hij met zijn Guardians die hij ook vrij moet spelen.

Het bedienen van de Tengu doe je met behulp van een flowchart. Overwegend is het kijken of de Tengu al een vrijgespeelde Guardian heeft of dat hij een Guardian in het woud heeft. Spelen tegen Tengu is zeker niet eenvoudig. Acties voert hij bijna net als een menselijke tegenstander uit en hij kan je hiermee behoorlijk dwarszitten. Heb je al eerder tegen Tengu gespeeld, dan kan je iets beter zijn acties inschatten en hierop inspelen. Scoren doet de Tengu ook net op een andere manier. Dit wordt mede bepaald door het gekozen moeilijkheidsniveau. Het moeilijkheidsniveau kun je zelf bepalen door de Tengu wel of niet al met grondstoffen en Yokai-kaarten te laten starten. Vooral op deze Yokai-kaarten scoort hij veel punten, dus dit maakt veel uit bij de eindtelling.



Go with the flow
Op Boardgamegeek is er een zogeheten fan made kaartenset gemaakt om de flowchart te vervangen. Deze maakt het wel wat eenvoudiger om de juiste stappen te doorlopen. Op de voorkant staan de voorwaarden waaraan voldaan moet worden, op de achterkant staat de bijbehorende actie van de Tengu weergegeven. Al zal je bij bepaalde acties alsnog het boek nodig hebben, toch scheelt dit wel wat zoekwerk.
 
Conclusie:
Bitoku valt in de categorie 'expertspel'. Je bent continu aan het zoeken naar de beste combinaties en om zoveel mogelijk voordeel uit de beschikbare acties te halen. Het speelbord en beschikbare componenten zien er zeer fraai uit. De eerste keren is het zeker lastig om de juiste namen van alle componenten te onthouden maar, na een volledig spel te hebben gespeeld, zal dit een stuk natuurlijker aanvoelen. De opbouw van het spel voelt logisch aan en daagt je uit om goed na te denken over je acties.

Het regelboek voelt bij de eerste keer lezen wat rommelig aan maar alle acties staan er duidelijk in omschreven met duidelijke voorbeelden. Ook de bijgevoegde spelhulpkaarten doen het goed: alle symbolen staan hierop uitgelegd en er staan verwijzingen naar de bijbehorende pagina in het spelboek. De speelduur ligt ongeveer rond de anderhalf tot twee uur, als je al eerder met de automa hebt gespeeld. Voor je eerste spel dien je zeker rekening te houden met drie uur, mede door het opzoeken van de termen en de uit te voeren acties.

Al met al geeft het spel een goede voldoening en zal je na iedere keer te hebben gespeeld weer gaan nadenken "waar had ik het beter kunnen doen?" of “wat als ik dat had gedaan?”. Mede door de vele verschillende kaarten en vele uit te voeren acties heeft het spel een hoge herspeelbaarheid. Het blijft je uitdagen om volgende keer te proberen het weer beter te doen. Het verslaan van de Tengu is zeker geen sinecure op medium niveau. Je zult flink aan de bak moeten om het beter te doen dan de Tengu. Als het je eerste keer spelen is, is het verstandig om op een eenvoudiger niveau te beginnen.
 
Review door Remco Boskamp © Voor De Solo Spelers ©

Pro
+ Zeer fraai vormgegeven en kleurrijk bord
+ Duidelijke spelregels
+ Kwaliteit componenten
+ Hoge herspeelbaarheid en uitdagend
+ Goede en duidelijke spelhulpkaarten

Con
- Het spelbord kan druk overkomen
- De benamingen gebruikt in het spel
- De handleiding komt wat rommelig over in het begin

REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/Componenten: 9/10
Spelregels: 4/5
Setup/Speeltijd: 1/5
Geluk versus strategie: 4/5
Win-/Verliesconditie: 4/5
Herspeelbaarheid: 4/5
Spelplezier: 8/10

ALGEMENE SCORE: 8/10