Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. Voor het spel dat ik met deze review onder jullie aandacht wil brengen, heb je een uitbreiding nodig om het ook solo te kunnen spelen. Naar mijn bescheiden mening is Concordia multiplayer al geweldig om te spelen, maar met Concordia Solitaria wordt het spel naar een nog hoger niveau getild. Wil je weten of Concordia ook iets voor jou kan zijn? Lees dan snel verder…
Concordia is een spel over de economische groei van het Romeinse Rijk, waarbij het aankomt op strategie. Je bent niet of nauwelijks afhankelijk van de uitkomst van het trekken van kaarten of het gooien met dobbelstenen. In Concordia stuur je je kolonisten vanuit Rome de wijde wereld in. De kolonisten zullen zich moeten vestigen in de steden waar ze op hun reis langskomen. Alleen dan zullen de steden de goederen produceren die geld opleveren voor het Romeinse Rijk.
Volgens mij hoor ik stemmen...
Elke speler start het spel met een hand van zeven persoonlijkheidskaarten. Met die kaarten, die voor elke speler gelijk zijn, voeren de spelers tijdens het spel verschillende acties uit. Aan het einde van het spel leveren diezelfde kaarten overwinningspunten op. Tijdens het spel zullen de spelers meer persoonlijkheidskaarten kunnen kopen.
Een beurt in Concordia bestaat uit het kiezen van een persoonlijkheidskaart vanuit je hand. Vervolgens voer je de actie die op die kaart is omschreven uit. Je hebt de keuze uit negen verschillende acties, die ik niet in detail ga uitleggen. De spelregels zijn meer dan duidelijk en voorzien van voorbeelden om elke actie nader toe te lichten. Of, om met de woorden van Rodney Smith te spreken:
‘I’ll leave you to discover those on your own!’
Wat je in ieder geval wel moet weten, is dat je in Concordia geld nodig hebt om je kolonisten te kunnen vestigen in de steden. Je zult je in steden moeten vestigen om goederen te kunnen produceren. Die goederen heb je dan weer nodig om aan geld te komen en om meer personaliteitskaarten te kunnen kopen.
Het einde van het spel wordt ingeluid op het moment dat een speler de laatste persoonlijkheidskaart uit het aanbod koopt of zich in zijn of haar vijftiende stad vestigt. Elke andere speler heeft dan nog een laatste beurt. Daarna mogen alle spelers de goederen die zij nog in hun opslag hebben liggen, omzetten in geld.
God is a DJ
Elke persoonlijkheidskaart is gerelateerd aan één van de zes oude, Romeinse Goden. Des te meer kaarten je van eenzelfde God hebt, des te meer overwinningspunten deze God je oplevert. Zo geeft Saturnus per kaart een overwinningspunt voor elk van de provincies waar een speler zich in ten minste één stad heeft gevestigd. Mars geeft je per kaart twee overwinningspunten voor elke kolonist die je tijdens het spel op het speelbord hebt geplaatst. De speler met de meeste overwinningspunten wint het spel.
Voor spelers die tijdens het spel niet echt hebben bijgehouden welke persoonlijkheidskaarten andere spelers gekocht hebben, kan het best een verrassing zijn wie die winnaar is. Er zullen mensen zijn die het spel Concordia daarom liever niet spelen, juist omdat je pas bij de eindtelling weet hoe goed je het wel of niet gedaan hebt. Voor mij is dat geen enkel bezwaar.
Contrarius
Om Concordia solo te kunnen spelen, heb je de uitbreiding Concordia Solitaria nodig. Je neemt het dan op tegen Contrarius. Jij speelt het spel op dezelfde manier zoals je dat multiplayer ook zou doen. Wat anders is, is dat op de persoonlijkheidskaarten die je speelt, ook de actie die Contrarius gaat uitvoeren staat weergegeven. Je weet dus van tevoren al wat je als reactie kunt verwachten. Net als jij zal Contrarius tijdens het spel kolonisten op pad sturen die zich in de steden zullen vestigen. In tegenstelling tot jou zal Contrarius tijdens het spel al regelmatig overwinningspunten pakken, maar zal hij nooit goederen en/of geld ontvangen.
Concordia Solitaria kent drie moeilijkheidsgraden. Afhankelijk van de gekozen moeilijkheidsgraad begin jij het spel met maximaal twintig overwinningspunten. Contrarius begint het spel ook met twee kolonisten, maar als je het spel moeilijker wilt maken, vestigt Contrarius zich ook al in één van de steden. Om te bepalen waar Contrarius dat gaat doen, moet je gooien met één van de vier dobbelstenen die bij de uitbreiding horen. Er is ook een dobbelsteen waarmee je kunt bepalen welke persoonlijkheidskaart Contrarius uit het aanbod neemt en een dobbelsteen die bepaalt of hij een extra kolonist op het speelbord mag plaatsen.
Om Concordia solo te kunnen spelen, heb je de uitbreiding Concordia Solitaria nodig. Je neemt het dan op tegen Contrarius. Jij speelt het spel op dezelfde manier zoals je dat multiplayer ook zou doen. Wat anders is, is dat op de persoonlijkheidskaarten die je speelt, ook de actie die Contrarius gaat uitvoeren staat weergegeven. Je weet dus van tevoren al wat je als reactie kunt verwachten. Net als jij zal Contrarius tijdens het spel kolonisten op pad sturen die zich in de steden zullen vestigen. In tegenstelling tot jou zal Contrarius tijdens het spel al regelmatig overwinningspunten pakken, maar zal hij nooit goederen en/of geld ontvangen.
Concordia Solitaria kent drie moeilijkheidsgraden. Afhankelijk van de gekozen moeilijkheidsgraad begin jij het spel met maximaal twintig overwinningspunten. Contrarius begint het spel ook met twee kolonisten, maar als je het spel moeilijker wilt maken, vestigt Contrarius zich ook al in één van de steden. Om te bepalen waar Contrarius dat gaat doen, moet je gooien met één van de vier dobbelstenen die bij de uitbreiding horen. Er is ook een dobbelsteen waarmee je kunt bepalen welke persoonlijkheidskaart Contrarius uit het aanbod neemt en een dobbelsteen die bepaalt of hij een extra kolonist op het speelbord mag plaatsen.
"Dus toch wel dobbelstenen? Maar je had toch gezegd: geen dobbelstenen?" Helaas, voor Contrarius zal je wel dobbelstenen moeten gebruiken. Een klein beetje geluk heb je dus wel nodig als je het tegen hem opneemt. Maar zoals eerder gezegd, met het kiezen van een bepaalde actie voor jezelf, weet je al wat Contrarius in reactie daarop gaat doen. Dus hij is tot op zekere hoogte wel te sturen.
Wat er verder op tafel komt
Wat ik fijn vind aan Concordia, is dat elk spel anders is. Dat komt niet alleen doordat de persoonlijkheidskaarten in het aanbod in elk spel in een andere volgorde voorbij komen, maar ook omdat de steden (en daarmee de goederen die ze produceren) variabel in opzet zijn.
Er zijn zestien scenario’s (maps) die meer of minder geschikt zijn voor de solospeler. Met name Corsica is heel geschikt voor twee spelers en daarmee dus ook voor de solospeler.
Concordia Solitaria komt met een apart deck persoonlijkheidskaarten en vier dobbelstenen. Met Concordia Solitaria ben je tussen de 45 en 60 minuten bezig. Het opzetten van het spel neemt nog geen 10 minuten in beslag.
Laat ik eerlijk zijn, de doos van Concordia is er eentje die me niet direct aanspreekt. Het is dat het spel een paar jaar geleden bij ons onder de kerstboom terecht is gekomen, anders weet ik niet of het wel bij ons op tafel zou zijn beland. Maar wat kun je op het verkeerde been worden gezet.
Concordia Solitaria komt met een apart deck persoonlijkheidskaarten en vier dobbelstenen. Met Concordia Solitaria ben je tussen de 45 en 60 minuten bezig. Het opzetten van het spel neemt nog geen 10 minuten in beslag.
Laat ik eerlijk zijn, de doos van Concordia is er eentje die me niet direct aanspreekt. Het is dat het spel een paar jaar geleden bij ons onder de kerstboom terecht is gekomen, anders weet ik niet of het wel bij ons op tafel zou zijn beland. Maar wat kun je op het verkeerde been worden gezet.
Niet vies van een beetje strategie
Concordia is een geweldig spel met eenvoudige regels, waarbij veel strategie komt kijken. Elke actie die je doet, telt. Niet in de zin van dat je direct wordt afgestraft en je de andere spelers (of Contrarius) niet meer bij zou kunnen houden, maar je zult je tegenstanders wel goed in de gaten moeten houden welke strategie zij volgen en daar wat tegenover moeten zetten.
Met Concordia Solitaria is het spel ook solo te spelen en naar mijn mening is dat vergelijkbaar met - zo niet beter dan - Concordia multiplayer. Waar het met meerdere spelers soms nog eens wachten is tot je weer aan de beurt bent, weet je al wat Contrarius gaat doen. Zeker naarmate het einde van het spel nadert, zal je een afweging moeten maken en een bepaalde actie moeten laten schieten omdat Contrarius het spel anders kan afmaken. Of neem je juist wel die laatste persoonlijkheidskaart omdat je dan ook de bonus van zeven punten krijgt? Keuzes, keuzes.
De kwaliteit van de componenten is prima. Het speelbord is stevig, de kaarten zijn van een goede kwaliteit en zowel de kolonisten en steden als de grondstoffen zijn gemaakt van hout. Ik heb mijn versie van Concordia verfraaid met stickers, gewoon, omdat het kan, maar dat is natuurlijk geen must.
Met Concordia Solitaria is het spel ook solo te spelen en naar mijn mening is dat vergelijkbaar met - zo niet beter dan - Concordia multiplayer. Waar het met meerdere spelers soms nog eens wachten is tot je weer aan de beurt bent, weet je al wat Contrarius gaat doen. Zeker naarmate het einde van het spel nadert, zal je een afweging moeten maken en een bepaalde actie moeten laten schieten omdat Contrarius het spel anders kan afmaken. Of neem je juist wel die laatste persoonlijkheidskaart omdat je dan ook de bonus van zeven punten krijgt? Keuzes, keuzes.
De kwaliteit van de componenten is prima. Het speelbord is stevig, de kaarten zijn van een goede kwaliteit en zowel de kolonisten en steden als de grondstoffen zijn gemaakt van hout. Ik heb mijn versie van Concordia verfraaid met stickers, gewoon, omdat het kan, maar dat is natuurlijk geen must.
Conclusie
Als multiplayer-spel vind ik Concordia al geweldig om te spelen, maar met het uitbrengen van Concordia Solitaria komt het spel hier nog vaker op tafel. Contrarius is makkelijk in het onderhoud.
Concordia is verkrijgbaar in twee versies: Concordia en Concordia Venus. Ook zijn er meerdere uitbreidingen, waarbij de meeste alleen een dubbelzijdig bord met twee nieuwe scenario’s bevatten. Maar er zijn ook uitbreidingen zoals bijvoorbeeld Concordia Salsa die zout als nieuwe grondstof introduceert. Zout dient hierbij als een joker.
De scenario’s zijn niet allemaal even geschikt voor het solospel. Je zult een scenario moeten kiezen dat geschikt is voor twee spelers. Corsica en Kreta zijn de scenario’s die daarbij het meest genoemd worden. Deze zitten alleen niet bij het basisspel. Vanuit het basisspel is Italië het meest geschikte scenario. Heb je die uitbreidingen echt nodig? Dat niet, maar ter afwisseling is het wel fijn.
Het artwork van het spel is dan misschien niet heel bijzonder (en dat van de doos is ronduit slecht) maar dat neemt niet weg dat Concordia een ontzettend fijn spel is dat met recht een nieuwe klassieker genoemd mag worden. Het spel uit 2013 staat al jaren in de top 25 op BGG, zowel in de overall ranking als de strategy ranking. Met al het spelgeweld van de afgelopen paar jaren zegt dat echt wel wat.
Review door Corien de Jongh © Voor De Solo Spelers ©
Pro
+ Het spel speelt vlot weg
Het artwork van het spel is dan misschien niet heel bijzonder (en dat van de doos is ronduit slecht) maar dat neemt niet weg dat Concordia een ontzettend fijn spel is dat met recht een nieuwe klassieker genoemd mag worden. Het spel uit 2013 staat al jaren in de top 25 op BGG, zowel in de overall ranking als de strategy ranking. Met al het spelgeweld van de afgelopen paar jaren zegt dat echt wel wat.
Review door Corien de Jongh © Voor De Solo Spelers ©
Pro
+ Het spel speelt vlot weg
+ Duidelijke spelregels
+ Kwaliteit componenten
+ Contrarius is makkelijk in onderhoud
Con
- Artwork gedateerd
- Uitbreiding noodzakelijk om het spel solo te spelen
REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/Componenten: 7/10
Spelregels: 5/5
Setup/Speeltijd: 5/5
Geluk versus strategie: 3/5
Win-/Verliesconditie: 4/5
Herspeelbaarheid: 5/5
Spelplezier: 9/10
ALGEMENE SCORE: 8,6/10
+ Kwaliteit componenten
+ Contrarius is makkelijk in onderhoud
Con
- Artwork gedateerd
- Uitbreiding noodzakelijk om het spel solo te spelen
REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/Componenten: 7/10
Spelregels: 5/5
Setup/Speeltijd: 5/5
Geluk versus strategie: 3/5
Win-/Verliesconditie: 4/5
Herspeelbaarheid: 5/5
Spelplezier: 9/10
ALGEMENE SCORE: 8,6/10