Stel je eens voor: het zijn de Middeleeuwen en je bent een koopman in Orléans met een niet te lessen zucht naar macht. Omdat je in je eentje maar weinig zal kunnen bereiken, heb je enkele volgers weten te rekruteren die je aan het werk zet om hun capaciteiten volledig te benutten. Boeren en schippers voorzien je van geld en goederen, ambachtsmannen zorgen voor gereedschap om het werk te vergemakkelijken en handelaren weten deuren naar nieuwe locaties te openen. Het kan ook geen kwaad om actief te worden in het klooster, omdat je met monniken aan je zijde veel minder snel ten prooi zult vallen aan het lot. Je zult altijd meer acties willen uitvoeren dan mogelijk is en er zijn veel wegen naar de overwinning. De uitdaging is om alle elementen zo goed mogelijk te combineren tot de beste strategie. Weet jij die strategie te vinden?
In Orléans probeert elke speler met zijn koopman en diens trouwe volgelingen, bestaande uit boeren, schippers, ambachtsmannen en handelaren, de macht te krijgen in verschillende gebieden. Door productie, handel, ontwikkeling en inzet voor het algemeen belang kunnen goederen, munten en overwinningspunten verdiend worden. Tijdens je reis door Frankrijk kom je niet alleen andere boeren, schippers, ambachtsmannen en handelaren tegen, maar ook wetenschappers, ridders en monniken. Ook hen heb je nodig om je macht uit te breiden.
Orléans is een spel van de hand van Reiner Stockhausen. Je kent hem misschien ook wel van Altiplano en Joan of Arc: Orléans Draw en Write. Het spel is oorspronkelijk uitgegeven door DLP Games in 2014 en is nog steeds populair. Naar mijn mening mag Orléans dan inmiddels ook wel beschouwd worden als een moderne klassieker.
Het spel is geschikt voor twee tot vier spelers. Twee tot vier spelers, dat is gek… waarom wordt er door De Solospelers dan een review aan gewijd? Nou, de versie van het spel die ik in mijn bezit heb, en is uitgegeven door White Goblin Games, bevat het soloscenario ‘De reis naar Tours’. Maar daarover later meer...
Het spel is geschikt voor twee tot vier spelers. Twee tot vier spelers, dat is gek… waarom wordt er door De Solospelers dan een review aan gewijd? Nou, de versie van het spel die ik in mijn bezit heb, en is uitgegeven door White Goblin Games, bevat het soloscenario ‘De reis naar Tours’. Maar daarover later meer...
Un, deux, trois...
Elke speler krijgt een spelersbord waarop een aantal locaties staat afgebeeld. Verder krijgt hij een koopman, die in Orléans start, vijf munten, tien handelshuizen en een volgelingenzak met daarin één boer, één schipper, één ambachtsman en één handelaar. Als laatste krijgt hij zeven blokjes waarmee hij zijn positie op de verschillende personensporen en het ontwikkelingsspoor kan bijhouden.
Met de locaties ‘Wagen’ en ‘Schip’ reis je over het land of het water vanuit Orléans door heel Frankrijk. Tijdens je reis liggen de goederen voor het rapen, maar alleen als je de reis ook al bijtijds hebt aangevangen. Ben je vergeten de wekker te zetten en ga je pas laat op pad, of ga je alleen naar gebieden waar je medespelers al zijn geweest, dan heb je pech en blijf je met lege handen achter.
Met de locatie ‘Gildehuis’ kan je een handelshuis bouwen in de stad waar je koopman zich bevindt, mits daar niet al een ander handelshuis aanwezig is. Alleen in Orléans zelf kan elke speler een handelshuis bouwen. Des te meer handelshuizen je hebt, des te meer punten dit je aan het einde van het spel oplevert.
Met de locatie ‘Kasteel’ mag je een extra ridderfiche in je volgelingenzak stoppen en je blokje op het ridderspoor een veld vooruit zetten. Zoals eerder al aangegeven geeft het ridderspoor aan hoeveel personenfiches je uit je volgelingenzak mag trekken en op je markt mag leggen in fase drie van een ronde.
Met de locatie ‘Klooster’ mag je een extra monnikfiche in je volgelingenzak stoppen. Monniken kunnen elke ander personenfiche vervangen, dus daarvan wil je er wel een paar hebben.
Ik kan wel een handje gebruiken
Elke speler krijgt een spelersbord waarop een aantal locaties staat afgebeeld. Verder krijgt hij een koopman, die in Orléans start, vijf munten, tien handelshuizen en een volgelingenzak met daarin één boer, één schipper, één ambachtsman en één handelaar. Als laatste krijgt hij zeven blokjes waarmee hij zijn positie op de verschillende personensporen en het ontwikkelingsspoor kan bijhouden.
Het spel wordt gespeeld over achttien rondes, met elk zeven fases. Aan het begin van elke ronde wordt tijdens fase één van het spel een zandlopertegel omgedraaid. Elke zandlopertegel toont een gebeurtenis die invloed heeft op deze ronde. De meeste gebeurtenissen vinden plaats aan het einde van de ronde, bijvoorbeeld in de vorm van het betalen van belasting (in geld of goederen). Vergeet vooral niet dat de straf, wanneer je deze belasting niet (volledig) kunt betalen, nogal fors is. Bereid je tijdens de ronde dus alvast voor op de gebeurtenis.
Volksrepubliek China
In fase twee vindt er een volkstelling plaats. Hierbij krijgt de speler die het verst gevorderd is op het boerenspoor een munt uit de voorraad. De speler die achteraan op het spoor staat, moet een munt terug in de voorraad leggen. Bij een gelijke stand krijgt of betaalt niemand iets.
In fase drie neem je een aantal personenfiches uit je volgelingenzak. Het aantal personenfiches dat je trekt, is gelijk aan de hoeveelheid die jouw blokje op het ridderspoor aangeeft. Aan het begin van het spel zijn dat vier personenfiches, maar gaandeweg kunnen dit er maximaal acht worden. Je kunt nooit meer personenfiches trekken dan je kwijt kunt op de markt.
Waar de eerste drie fases van een ronde vooral administratief van aard zijn, moet je in fase vier en vijf aan de slag. Je zult eerst een planning gaan maken van wat je met je volgelingen wilt gaan doen deze ronde. Elke locatie op je spelersbord vereist een bepaalde combinatie van personenfiches om de locatie ook daadwerkelijk te mogen activeren. Om bijvoorbeeld de locatie ‘Boerderij’ te kunnen activeren, heb je zowel een schippersfiche (blauw) als een ambachtsmanfiche (bruin) nodig. Zo zet je je personenfiches die op de markt liggen in.
Als bij een actie de juiste personenfiches zijn neergelegd, mag een speler tijdens fase vijf de locatie activeren en de betreffende actie uitvoeren. In het geval van de locatie ‘Boerderij’ neem je een extra boerenfiche uit de voorraad, zet je je blokje een vakje vooruit op het boerenspoor en krijg je - waar relevant - het bijbehorende voordeel.
In fase drie neem je een aantal personenfiches uit je volgelingenzak. Het aantal personenfiches dat je trekt, is gelijk aan de hoeveelheid die jouw blokje op het ridderspoor aangeeft. Aan het begin van het spel zijn dat vier personenfiches, maar gaandeweg kunnen dit er maximaal acht worden. Je kunt nooit meer personenfiches trekken dan je kwijt kunt op de markt.
Waar de eerste drie fases van een ronde vooral administratief van aard zijn, moet je in fase vier en vijf aan de slag. Je zult eerst een planning gaan maken van wat je met je volgelingen wilt gaan doen deze ronde. Elke locatie op je spelersbord vereist een bepaalde combinatie van personenfiches om de locatie ook daadwerkelijk te mogen activeren. Om bijvoorbeeld de locatie ‘Boerderij’ te kunnen activeren, heb je zowel een schippersfiche (blauw) als een ambachtsmanfiche (bruin) nodig. Zo zet je je personenfiches die op de markt liggen in.
Als bij een actie de juiste personenfiches zijn neergelegd, mag een speler tijdens fase vijf de locatie activeren en de betreffende actie uitvoeren. In het geval van de locatie ‘Boerderij’ neem je een extra boerenfiche uit de voorraad, zet je je blokje een vakje vooruit op het boerenspoor en krijg je - waar relevant - het bijbehorende voordeel.
Daarna worden de personenfiches, zowel de gebruikte fiches als de nieuw verkregen fiches, terug in de volgelingenzak gedaan. Personenfiches die op locaties liggen die tijdens deze fase niet geactiveerd zijn, blijven liggen. Hou hier dus rekening mee in je planning. Het is daarbij zeker aan te raden de personenfiches van de markt naar de verschillende locaties te verplaatsen. Je weet dan zeker dat je de personenfiches die je de volgende ronde trekt ook kwijt kunt op de markt.
In fase zes wordt de gebeurtenis op de zandlopertegel afgehandeld. Als het goed is, heb je hiermee tijdens de ronde al rekening gehouden. Zo niet, dan is dat een goede les voor de volgende ronde. Wees voorbereid!
De ronde wordt afgesloten met fase zeven, waarbij het startspelerschild met de klok mee wordt doorgegeven aan de volgende speler.
In fase zes wordt de gebeurtenis op de zandlopertegel afgehandeld. Als het goed is, heb je hiermee tijdens de ronde al rekening gehouden. Zo niet, dan is dat een goede les voor de volgende ronde. Wees voorbereid!
De ronde wordt afgesloten met fase zeven, waarbij het startspelerschild met de klok mee wordt doorgegeven aan de volgende speler.
Waar kan ik allemaal heen?
Op je spelersbord staan tien verschillende locaties afgebeeld die je tijdens het spel kunt activeren. Het gaat te ver om alle locaties afzonderlijk te bespreken, maar voorbeelden van locaties zijn de ‘Wagen’ en het ‘Schip’, het ‘Gildehuis’, het ‘Kasteel’ en het ‘Klooster’.
Met de locaties ‘Wagen’ en ‘Schip’ reis je over het land of het water vanuit Orléans door heel Frankrijk. Tijdens je reis liggen de goederen voor het rapen, maar alleen als je de reis ook al bijtijds hebt aangevangen. Ben je vergeten de wekker te zetten en ga je pas laat op pad, of ga je alleen naar gebieden waar je medespelers al zijn geweest, dan heb je pech en blijf je met lege handen achter.
Met de locatie ‘Gildehuis’ kan je een handelshuis bouwen in de stad waar je koopman zich bevindt, mits daar niet al een ander handelshuis aanwezig is. Alleen in Orléans zelf kan elke speler een handelshuis bouwen. Des te meer handelshuizen je hebt, des te meer punten dit je aan het einde van het spel oplevert.
Met de locatie ‘Kasteel’ mag je een extra ridderfiche in je volgelingenzak stoppen en je blokje op het ridderspoor een veld vooruit zetten. Zoals eerder al aangegeven geeft het ridderspoor aan hoeveel personenfiches je uit je volgelingenzak mag trekken en op je markt mag leggen in fase drie van een ronde.
Met de locatie ‘Klooster’ mag je een extra monnikfiche in je volgelingenzak stoppen. Monniken kunnen elke ander personenfiche vervangen, dus daarvan wil je er wel een paar hebben.
Ik kan wel een handje gebruiken
Bijna elke keer dat je een extra personenfiche neemt, levert dit je voordelen op. Zo krijg je bij een boerenfiche (wit) bijvoorbeeld een goederenfiche, bij een ambachtsmanfiche (bruin) krijg je een tandwiel dat je bij een locatie op je speelbord mag plaatsen en waardoor je een personenfiche minder nodig hebt, en bij een handelaarfiche (zwart) mag je je (eigen) stad uitbreiden met een locatietegel met een actie die alleen voor jou beschikbaar is.
Het spel eindigt na achttien rondes met een puntentelling. Je krijgt punten gelijk aan het aantal munten dat je nog in je bezit hebt. Je krijgt ook punten voor de goederenfiches met een waarde oplopend van één punt voor een graanfiche tot vijf punten voor een zijdefiche. Als laatste krijg je nog punten voor het aantal handelshuizen en burgerfiches dat je hebt, vermenigvuldigd met het door jou bereikte niveau op het ontwikkelingsspoor.
Het spel eindigt na achttien rondes met een puntentelling. Je krijgt punten gelijk aan het aantal munten dat je nog in je bezit hebt. Je krijgt ook punten voor de goederenfiches met een waarde oplopend van één punt voor een graanfiche tot vijf punten voor een zijdefiche. Als laatste krijg je nog punten voor het aantal handelshuizen en burgerfiches dat je hebt, vermenigvuldigd met het door jou bereikte niveau op het ontwikkelingsspoor.
Alleen op reis, is dat wel leuk?
Zoals eerder al aangegeven kan Orléans ook solo gespeeld worden. Hiervoor heb je dan wel een apart scenario nodig: ‘De reis naar Tours’. Je speelt het spel solo op nagenoeg dezelfde wijze als wanneer je het spel multiplayer zou spelen, met enkele aanpassingen.
Zo begin je je reis niet in Orléans maar in Nevers, een andere stad in Frankrijk, en hoef je geen handelshuizen te bouwen.
Het doel van het scenario is om je koopman in Tours te laten eindigen. Tijdens je reis zal je niet alleen drie burgers moeten vinden die met je mee willen reizen, maar ook drie goederenfiches van elke soort.
Het spel wordt gespeeld over veertien rondes in plaats van achttien. De af te handelen gebeurtenis ligt voor elke ronde vast.
Behalve de locaties op je spelersbord heb je nu ook de locatie ‘Postkoets’ tot je beschikking. Deze locatie kan je activeren met een ridderfiche. Je kunt nu reizen over land of over water. Natuurlijk mag je de goederenfiches die je tegenkomt weer in je voorraad leggen. Liggen er twee goederen op de route, dan mag je die allebei nemen. En dat is zeker fijn, want het soloscenario is zonder dat ook al uitdagend genoeg.
Zoals eerder al aangegeven kan Orléans ook solo gespeeld worden. Hiervoor heb je dan wel een apart scenario nodig: ‘De reis naar Tours’. Je speelt het spel solo op nagenoeg dezelfde wijze als wanneer je het spel multiplayer zou spelen, met enkele aanpassingen.
Zo begin je je reis niet in Orléans maar in Nevers, een andere stad in Frankrijk, en hoef je geen handelshuizen te bouwen.
Het doel van het scenario is om je koopman in Tours te laten eindigen. Tijdens je reis zal je niet alleen drie burgers moeten vinden die met je mee willen reizen, maar ook drie goederenfiches van elke soort.
Het spel wordt gespeeld over veertien rondes in plaats van achttien. De af te handelen gebeurtenis ligt voor elke ronde vast.
Behalve de locaties op je spelersbord heb je nu ook de locatie ‘Postkoets’ tot je beschikking. Deze locatie kan je activeren met een ridderfiche. Je kunt nu reizen over land of over water. Natuurlijk mag je de goederenfiches die je tegenkomt weer in je voorraad leggen. Liggen er twee goederen op de route, dan mag je die allebei nemen. En dat is zeker fijn, want het soloscenario is zonder dat ook al uitdagend genoeg.
Is de reis rond Orléans de moeite waard?
Orléans is een spel waarin het thema gewoon klopt. Je bent als koopman op reis door Frankrijk op zoek naar de beste goederen en de meest capabele volgelingen die je helpen je reis te maken. Elke volgeling heeft zijn voordelen en je hebt ze ook echt allemaal nodig om je tactiek te doen kloppen. Te veel van één soort volgeling nemen is ook niet echt goed omdat je dan niet alles zult kunnen doen.
Orléans is naar mijn mening een bijzonder goede bag builder. Je hebt wel een beetje geluk nodig bij het trekken van de personenfiches uit de volgelingenzak. Dat is zeker het geval wanneer de pest is uitgebroken. Aan het einde van de ronde met deze gebeurtenis zal je een personenfiche uit je volgelingenzak moeten trekken om deze terug in de voorraad te leggen. Alleen je eigen volgelingen, die al vanaf het begin van het spel bij je zijn, mogen terug in de volgelingenzak. Zorg dus voor een goede mix aan personenfiches, dan kan je eigenlijk altijd wel iets doen.
Elk spel is totaal anders maar speelt heel vlot. De setup van het spel neemt tussen de vijf en tien minuten in beslag. Het spel zelf duurt ongeveer 45 minuten.
Orléans is een spel waarin het thema gewoon klopt. Je bent als koopman op reis door Frankrijk op zoek naar de beste goederen en de meest capabele volgelingen die je helpen je reis te maken. Elke volgeling heeft zijn voordelen en je hebt ze ook echt allemaal nodig om je tactiek te doen kloppen. Te veel van één soort volgeling nemen is ook niet echt goed omdat je dan niet alles zult kunnen doen.
Orléans is naar mijn mening een bijzonder goede bag builder. Je hebt wel een beetje geluk nodig bij het trekken van de personenfiches uit de volgelingenzak. Dat is zeker het geval wanneer de pest is uitgebroken. Aan het einde van de ronde met deze gebeurtenis zal je een personenfiche uit je volgelingenzak moeten trekken om deze terug in de voorraad te leggen. Alleen je eigen volgelingen, die al vanaf het begin van het spel bij je zijn, mogen terug in de volgelingenzak. Zorg dus voor een goede mix aan personenfiches, dan kan je eigenlijk altijd wel iets doen.
Elk spel is totaal anders maar speelt heel vlot. De setup van het spel neemt tussen de vijf en tien minuten in beslag. Het spel zelf duurt ongeveer 45 minuten.
Conclusie
Orléans is echt een heel leuk spel met een zeer hoge herspeelbaarheid. Door de drie uitbreidingen die voor het spel zijn uitgebracht, is er veel variatie mogelijk en zijn er veel manieren waarop je punten kunt verdienen. Van de drie uitbreidingen is alleen de eerste uitbreiding Orléans: Voorspoed & Belegering relevant voor de solospeler. De andere twee uitbreidingen, Orléans: Handel & Intrige en Orléans: De Pest, voegen voor de solospeler niets toe.
Orléans is echt een heel leuk spel met een zeer hoge herspeelbaarheid. Door de drie uitbreidingen die voor het spel zijn uitgebracht, is er veel variatie mogelijk en zijn er veel manieren waarop je punten kunt verdienen. Van de drie uitbreidingen is alleen de eerste uitbreiding Orléans: Voorspoed & Belegering relevant voor de solospeler. De andere twee uitbreidingen, Orléans: Handel & Intrige en Orléans: De Pest, voegen voor de solospeler niets toe.
De componenten zijn van heel goede kwaliteit: stevig karton en spelersstukken van hout maken dat het heel degelijk aanvoelt. Het is een spel dat zeer vlot uitgelegd kan worden aan nieuwe spelers en waar je echt uren plezier aan kan beleven. Het thema komt heel sterk over en er is een duidelijke win/verliesconditie.
Review door Koen Janssens © voor De Solospelers ©
Pro
+ Leuk thema
+ Zeer goede kwaliteit
+ Duidelijke spelregels
+ Verschillende soloscenario’s
Con
- Geluk nodig met het trekken van de fiches
- Soms heb je al snel door dat je een scenario niet kunt winnen
REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/componenten: 8/10
Spelregels: 4/5
Setup/speeltijd: 4/5
Geluk/strategie: 3/5
Win/verliesconditie: 3/5
Herspeelbaarheid: 3/5
Spelplezier: 9/10
Review door Koen Janssens © voor De Solospelers ©
Pro
+ Leuk thema
+ Zeer goede kwaliteit
+ Duidelijke spelregels
+ Verschillende soloscenario’s
Con
- Geluk nodig met het trekken van de fiches
- Soms heb je al snel door dat je een scenario niet kunt winnen
REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/componenten: 8/10
Spelregels: 4/5
Setup/speeltijd: 4/5
Geluk/strategie: 3/5
Win/verliesconditie: 3/5
Herspeelbaarheid: 3/5
Spelplezier: 9/10
ALGEMENE SCORE: 7,8/10