Tijdens de algemene verkiezingen van 1918 stemt de meerderheid van het Ierse volk, op het protestantse noordoosten na, op de Sinn Fein partij. Deze partij weigerde openlijk om in het Britse parlement te gaan zitten en in 1919 verklaart het de Ierse onafhankelijkheid. Hierop beginnen de gevechten tussen de New Irish Republican Army en de aanwezige Britse troepen. Eind 1920 wordt de Government of Ireland Act aangenomen waarin er twee parlementen in Ierland worden toegestaan door de Britten. Het noordoosten (Ulster) dat we nu kennen als Noord-Ierland en de rest van Ierland. Deze aangenomen wet is ook het begin van het ontstaan van de landen Ierland en Noord-Ierland zoals we deze nu kennen.
Verklaring van onafhankelijkheid
De verklaring van de onafhankelijkheid is het moment in de geschiedenis waarop een spel van Irish Freedom begint. Het spel wordt over twee verschillende periodes in de tijd gespeeld. Eerst van 1919 tot 1921 waarin de gezamenlijke Ierse krachten vechten tegen de Britse strijdkrachten, ook wel de War of Independence genoemd. Het tweede deel beslaat de hierop volgende burgeroorlog van 1922 tot 1923, waarin de Free State tegen de rebellen vechten die zich zullen aansluiten bij de Republikeinen. In feite zijn het dus twee spellen in één, waarbij je de keuze hebt om een volledig spel over twee periodes te spelen of maar één van de twee oorlogen te spelen. De setup is dan ook verschillend, afhankelijk van welke periode je wilt spelen.
De kaart van Ierland
Irish Freedom wordt gespeeld op een kaart van Ierland die is onderverdeeld in zes regio’s. De verschillende regio’s zijn verbonden met wegen waarover de verschillende troepen zich kunnen verplaatsen. Iedere regio is weer opgedeeld in vier gebieden. Deze gebieden hebben verschillende terreintypes. Het type terrein waar manschappen zich in bevinden bepaalt ook de kracht van deze manschappen. Alle regio’s, wegen en gebieden hebben een getal van 1 tot 6. Deze corresponderen met het aantal ogen op een dobbelsteen. Iedere fase bepaalt het gooien van een dobbelsteen waar de actie zich afspeelt in Ierland. Een spel wordt gespeeld over 10 beurten en het doel is om het moraal van de tegenstander teniet te doen.
De verschillende troepen
Britse troepen in het spel zijn rood of oranje, de sterkste Britse troepen zijn de legers. De RIC (Royal Irish Constabulary) zijn bewapende politie-eenheden die de orde dienen te bewaren, verder zijn er nog de betaalde troepen, ook wel bekend als de Black and Tans, en als laatste de paramilitaire troepen ofwel de UVF. De Ieren kennen troepen in de kleur groen en blauw en deze bestaan uit Guerrillas, Regulars (beter getrainde Guerrillas) en de best getrainde troepen, de Flying Columns. Aan beide zijdes zullen er Mobs ontstaan. Deze zijn echter vrij zwak en dienen getraind en bewapend te worden wil je er wat aan hebben tijdens een gevecht.
The War of Independence
Tijdens de War of Independence is het de bedoeling om het moraal van de aanwezige Britse troepen omlaag te krijgen. Hiervoor heb je tien beurten tot je beschikking. Iedere beurt bestaat uit 6 fases, behalve tijdens de eerste beurt want dan worden fases 1 en 2 overgeslagen. Jij speelt met de Ieren tegen de Britten en door Britse troepen te verslaan demoraliseer je ze. In fase 1 wordt er een kaart getrokken voor een random event waarna je letterlijk uitvoert wat er op deze kaart staat. Meestal gebeurt er ergens in een regio wat, er kunnen troepen bij geplaatst worden of bepaalde troepen hebben extra kracht deze beurt. Na het event wordt in fase 2 de Treaty check gedaan. Hierin wordt het moraal van de Britse troepen bepaald aan de hand van het aantal bezette regio’s, steden in handen van de Ieren en de gevallen Britse troepen. Is het moraal lager dan 6, dan rol je een dobbelsteen. Is vervolgens het aantal gegooide ogen hoger dan het Britse moraal, dan beginnen de Treaty onderhandelingen en is de War of Independence afgelopen.
In de derde fase zullen de manschappen van de Britten versterkt worden. De worp van een dobbelsteen bepaalt in welke regio dit zal zijn. Indien er geen Britse troepen aanwezig zijn in de gegooide regio zal er een Mob, oftewel Ierse opstand, ontstaan. Wederom bepaalt de dobbelsteen in welke locatie dit zal zijn. Hierna gaan de Britse troepen zich verplaatsen in fase 4. Met de dobbelsteen wordt weer bepaald om welke regio het gaat. Hier zullen de sterkste Britse troepen zich verplaatsen naar het gebied met de zwakste Ierse troepen erin. Zodra er geen Ierse troepen aanwezig zijn in de regio, verplaatsen de Britse troepen zich via de weg naar een aangrenzende regio om daar Ierse troepen aan te vallen.
You gotta fight for your right (to be free)
In het geval dat er zich zowel troepen van de Britse als Ierse strijdkrachten in één gebied bevinden, zal er een gevecht plaatsvinden. Dit gevecht wordt beslist door te kijken naar de kracht van de verschillende troepen op dat type terrein, minus het aantal gegooide ogen van een dobbelsteen. De uitslag zal bepalen of er troepen worden verslagen of zich terugtrekken. Dit kan bij zowel de aanvallende als de verdedigende partij zijn. Kies dus goed je gevecht uit. Verslagen Britse troepen worden in een speciale plaats op het bord geplaatst en worden de volgende ronde meegeteld tijdens de Treaty check.
De beurt is aan de speler
Hierna is het in fase vijf de beurt aan de speler. Deze heeft twee acties ter beschikking en kan deze willekeurig besteden. Je kan je troepen opwaarderen, extra troepen plaatsen of deze verplaatsen naar een andere regio of locatie. In welke volgorde je dit doet, is aan jou. In het begin van het spel zal je je troepen willen versterken zodat je beter kan verdedigen tegen aanvallen. Kies ook goed uit waar en welke troepen je aan wilt vallen aangezien het terrein bepaalt welke kracht de troepen hebben. Is het einde van beurt tien bereikt, dan heb je automatisch verloren. Weet je voor beurt tien te winnen, dan volgt er een puntentelling.
The Civil War
Het tweede deel van het spel beslaat de burgeroorlog die na de onafhankelijkheid plaatsvond. Het land was verdeeld tussen de Free State, onder leiding van Michael Collins, en de Republikeinen. Heb je de War of Independence gespeeld dan kan je de setup uit het boek volgen en blijven de meeste groene en blauwe troepen liggen. De rode en oranje troepen, oftewel de Bitse troepen, worden van het bord verwijderd, behalve in Ulster, het huidige Noord-Ierland. Zoals eerder vermeld, kan je ook alleen de Civil War spelen en volg je de setup zoals in het boek staat.
The Civil War speelt op ongeveer dezelfde manier als de War of Independence, behalve dat jij nu de Free State bent (blauw) en strijdt tegen de overgebleven Britse legers en de republikeinen (groen), aanwezig in Ierland. Het grootste verschil is dat er nu artillery en voertuigen aanwezig zijn. Deze zijn vrij krachtig en kunnen door Regulars verplaatst worden op het bord. Ook kunnen havensteden nu gebruikt worden om troepen via het water te verplaatsen. Er kan dus een snelle aanval uitgevoerd worden in een ander deel in Ierland. Ook de puntentelling voor de Treaty Check loopt net iets anders. Door dit alles is de Civil War wat diverser en kunnen er goede gevechten uitgevochten worden.
Aan het einde van de Civil War wordt er opnieuw een eindtelling uitgevoerd en worden de scores van beide rondes opgeteld. Bij negen of meer punten behaal je een major victory en sta je op gelijke hoogte met Michael Collins aka “the big fella”. Het spel is uitgegeven door White Dog Games, dit is ook terug te zien in de componenten. Geen fancy, kartonnen bord maar papier en functionele counters van hout (waarvan de verf stinkt!). De gebruikte kaarten voor de events zijn van prima kwaliteit en er is ook een handige Player Aid voorzien. Het enige dat er er voor mij dan toch ontbreekt is één of meerdere dobbelstenen. Zonder kan je het spel namelijk niet spelen. In Nederland zijn de spellen van White Dog Games wat lastig verkrijgbaar, je zult toch meestal moeten uitwijken naar een buitenlandse webshop. Wij hebben deze gekocht toen we in Berlijn waren waar zich blijkbaar de fysieke winkel van GamersHQ bevindt.
Conclusie
Het spel speelt vrij vlot. Echter, als je beide oorlogen wilt spelen, zal de speeltijd toch al snel naar het uur lopen. De acties van de tegenstander worden bepaald door een dobbelsteen, alsmede de gevechten. Enig geluk is hier dus zeker wel bij nodig. De componenten zijn van een degelijke kwaliteit. Om de kaart plat te houden leg ik er een plexiglas-plaat van A3-formaat op.
Al met al is Irish Freedom voor mij een spel dat ondanks zijn beperkte acties toch wel wat tactiek in zich heeft en iedere speelbeurt weer anders zal aanvoelen. De volgorde van events is anders en ook de worp van de dobbelsteen bepaalt het verloop van het spel. Het is een typisch solo only-spel dat naar mijn idee wat meer aandacht zou mogen krijgen.
Review door Remco Boskamp © voor De Solospelers ©
Pro
+ Snelle en redelijk eenvoudige gameplay
+ Feitelijk twee spellen in één
+ Hoge herspeelbaarheid door variabele events
+ Thematisch erg sterk
+ Dobbelsteenworp bepaalt veel
Con
- Geen essentiële dobbelstenen meegeleverd
- Dobbelsteenworp bepaalt veel
- Alle counters moet je maar los ergens in doen
- De kaart is van papier en niet van karton
- Gebruikte verf op de counters geeft een chemisch luchtje af
REFERENTIEPUNTEN
Thema: 5/5
Art/Componenten: 6/10
Spelregels: 4/5
Setup/Speeltijd: 4/5
Geluk versus strategie: 2/5
Win-/Verliesconditie: 4/5
Herspeelbaarheid: 4/5
Spelplezier: 8/10
ALGEMENE SCORE: 7,4/10